Bankacılık sektörünün yurt dışında yerleşik bankalara bir yıl içinde vadesi dolacak yabancı para (YP) dış borç tutarı yaklaşık olarak 80 milyar ABD doları seviyesinde. Geçmiş deneyimler, bankaların en zor ekonomik ve finansal koşullar altında dahi dış borçlarının yarısından fazlasını yenileyebildiklerini gösteriyor. Yapılan analize göre Türk bankacılık sisteminin, kısa vadeli YP dış borçların hiçbirinin yenilenememesi durumunda bile söz konusu yükümlülükleri karşılamak için yeterli seviyede likidite tamponlarına sahip olduğu görülüyor.
Türk bankalarının 4,5 milyar ABD doları tutarında YP nakit değeri ve yurt dışı bankalar serbest hesaplarında 8,5 milyar ABD doları tutarında mevcudu bulunuyor. Bankaların ayrıca 7 milyar ABD doları değerinde serbest eurobond portföyleri mevcut. Buna göre, bankaların serbest YP varlıklarının toplam tutarı yaklaşık 20 milyar ABD dolarına karşılık geliyor.
2016 Temmuz sonu itibarıyla bankalar rezerv opsiyonu mekanizması (ROM) kapsamında, gerektiğinde TL’ye çevrilebilecek 36,2 milyar ABD doları tutarında YP ve altın rezerve sahip. Bankacılık sisteminin ROM kapsamındaki söz konusu rezervlerinin hemen hemen tamamını çekmek için yeterli miktarda TL likiditesi bulunuyor. Bankaların toplam serbest YP varlıklarının yanı sıra serbest TL varlıklar teminat gösterilerek çekilebilecek ROM rezervleri de dikkate alındığında, kısa vadeli YP dış borçlarının yüzde 70’inden fazlasını karşılayabildikleri görülüyor.
TCMB tarafından bankalara sağlanan likidite olanakları ROM rezervleri ile sınırlı değil. Temmuz sonu itibarıyla, bankalarca zorunlu karşılığa tabi YP yükümlülükleri için ayrıca 44 milyar ABD doları kadar zorunlu karşılık tesis ediliyor. Söz konusu YP zorunlu karşılıkların olası bir finansal stres döneminde TCMB tarafından serbest bırakılması mümkün. Bu olası imkân da göz önüne alındığında, bankaların toplam YP likidite seviyesinin kısa vadeli YP dış borçlarının yüzde 125’ini karşılamak için yeterli olduğu görülüyor. Sonuç olarak, bankaların güçlü bir YP likidite kalkanına sahip olduklarını söylemek mümkün. Bunun yanı sıra bankaların TCMB tarafından sağlanan toplam 50 milyar ABD doları seviyesinde döviz depo limitleri de mevcut.
Diğer taraftan, bir yıl içinde vadesi dolacak yurt dışı yükümlülüklerin yaklaşık yüzde 13’ü teminatlandırılmış repo işlemlerinden oluşuyor. Teminatların önemli bir kısmı eurobond... Söz konusu repo işlemlerinin yenilenmemesi durumunda 9,5 milyar ABD doları kadar YP, 8,3 milyar TL kadar da TL menkul kıymet serbest kalacak. Bankaların bu menkul kıymetleri ikincil piyasada satma ya da teminat göstererek TCMB’nin TL ve YP likidite olanaklarından yararlanma yoluyla likidite sağlamaları da mümkün.
Sonuç olarak, Türk bankacılık sektörünün kısa vadeli yurt dışı YP yükümlülüklerini karşılamak için yeterli seviyede likidite tamponlarına sahip olduğu görülüyor.